Społeczne oczekiwania i aspiracje uczniów-zawodników SMS-ów w świetle ich postaw i wyborów.
Z dotychczasowych badań nad biografią sportową i karierą sportową młodzieży można stwierdzić, że biografia i kariera sportowa wpłynęły pozytywnie na życie młodych ludzi uprawiających sport, zapewniając im awans oraz wyższą i wysoką pozycję społeczną.
Jak stwierdzono we wnioskach tych badań ów awans społeczny sportowca był możliwy dzięki wzmacnianiu go przez zdobycie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych młodych zawodników [Pawlak A., 1983; Krawczyk B., 1983]. Te właśnie elementy powinny wspomagać środki treningowe w procesie młodzieżowego sportowego treningu oraz w realizacji celów sportowych trenującej, uzdolnionej młodzieży sportowej. Społeczne konsekwencje nieliczenia się z tym faktem mogą często powodować odejście młodzieży od sportu lub szkoły.
Skutki wczesnej pogoni za sukcesem sportowym z reguły można ocenić po zakończeniu kariery młodych sportowców. Natomiast katalog przyczyn odejścia młodzieży od sportu nie tylko z powodu niespełnienia sportowych pragnień młodych ludzi i niespełnienia ich sportowych oczekiwań i aspiracji jest bogaty i mało zróżnicowany. Dlatego sugerowane dotychczas powody zakłóceń karier sportowych młodzieży zaprezentowanych w opracowaniu Krzysztofa Stańczuka ciągle jeszcze nie tracą na znaczeniu [Stańczuk K., 1989, Ziemilska A, 1989].
Zagadnienie szkolenia sportowego młodzieży uzdolnionej sportowo wiąże się ze społecznie determinowaną sferą motywacji uczestnictwa w sporcie wyczynowym oraz podejmowania i kontynuowania w nim treningu sportowego. Uczestnictwo to zależy również od niezamierzonych skutków uczestnictwa młodzieży w sporcie wyczynowym a przede wszystkim od społecznych konsekwencji tego uczestnictwa [Krawczyk B, 1994].
Socjologiczna perspektywa analizy problemu szkolenia sportowego młodzieży dokonuje wyliczenia i opisu podstawowych wskaźników procesu treningowego, wychowawczego, socjalizacyjnego w złożonym „układzie systemów”, osobowości, społeczeństwa i kultury oraz „układzie zmiennych”, który to układ traktuje się jako orientacje na wartości wyznaczające normy systemu społecznego (w naszym przypadku będą odnosić się do wartości sportu wyczynowego oraz norm systemu sportu wyczynowego).
Dlatego z tej perspektywy rozpatrując integrację systemu działania oraz zależności jakie dla niego wynikają z decyzji podejmowanych w systemie osobowości, młodego człowieka uwypukla się takie problemy jak: zapewnienie środków (adaptacja), rozlokowanie celów i motywacji do ich realizowania (osiąganie celów), socjalizacja i kontrola społeczna (kultywowanie wzorów i usuwanie napięć).
Taka właśnie wizja całościowego systemu działania w teorii T. Parsons’a ujmuje kulturę, strukturę społeczną, osobowość i organizm jako podsystemy składowe systemu społecznego. Każdy z tych wymienionych podsystemów spełnia warunki konieczne dla systemu działania. Między tymi podsystemami występują wzajemne relacje zwrotne i podsystemy te tworzą hierarchiczną strukturę kontroli informacyjnej oraz uruchamiają energię konieczną do działania systemu [Turner J.H., 1985].