Problem rozwoju kariery konkretnego sportowca jest dzisiaj materią technologicznie bardzo złożoną i społecznie delikatną. Współczesny sport wyczynowy stawia coraz to wyższe i bardziej złożone wymogi wynikające ze stałej, wciąż obserwowanej tendencji wzrostu poziomu wyników i narastającej trudności walki sportowej. Sprostanie tym oczekiwaniom na najwyższym poziomie – wymaga i odpowiednich, szeroko rozumianych predyspozycji osobniczych ujawnionych w postępowaniu kwalifikacyjnym – i racjonalnego ich rozwijania w procesie wieloletniego, racjonalnie zaplanowanego i mądrze realizowanego treningu.
Nie każdy może być mistrzem. Każdy może jednak próbować nim być. Wszak w rozwiniętych społeczeństwach sport jest dobrem powszechnym, dostępnym w różnych formach, stosownie do możliwości, zainteresowań i aspiracji jednostki.
Wszystko zaczyna się oczywiście od szkolnego wychowania fizycznego. To pierwsze ogniwo systemu, pozwalające (obok wszelkich funkcji rozwojowych i kształtujących) na rozbudzenie zainteresowania sportem. Krok kolejny to „sport wszystkich dzieci”, forma umożliwiająca podjęcie próby treningu i rówieśniczego współzawodnictwa. Stąd – już dla zdecydowanych – wiedzie droga do sportu młodzieżowego. I właśnie tutaj winny zapadać decyzje co i jak w przyszłości. Dla wszystkich otwiera się stąd perspektywa kontynuacji „amatorskich” zainteresowań w ramach „sportu dla wszystkich, dla zdrowia i długiego życia w sprawności”. Dla utalentowanych, dobrze rokujących i zainteresowanych jest to podsystem „szkolenie młodzieży uzdolnionej sportowo” i podjęcie wieloletniego, kwalifikowanego treningu.
To rozwiązania charakterystyczne dla krajów rozwiniętych, z tradycjami i wysoką pozycją szeroko rozumianego sportu w ich systemach polityki społecznej. Przyjmuje się je i w naszym kraju, formułując bardzo wyraźnie w rządowym dokumencie „Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012, cele i zadania”.
W takim rozumieniu pojęcie kariery sportowej związane jest z decyzją o podjęciu treningu w celach wyczynowych (to właśnie wejście na drogę „sportu młodzieżowego”). Problematyka ta jest nieodłącznie związana z kształtowaniem się wiedzy o treningu i jego skutkach – w tym nade wszystko skutkach długofalowych. Jak w tym złożonym systemie poszukiwać uwarunkowań wpływających na rozwój karier?
Punktem wyjścia jest zdefiniowanie miejsca szkolenia dzieci i młodzieży w systemie sportu wyczynowego Mistrzostwo sportowe wymaga szerokiego zakresu funkcjonalnej doskonałości: m.in. budowy somatycznej, energetycznych i regulacyjnych funkcji ustroju, właściwości psychiki, profilu i poziomu sprawności fizycznej, umiejętności technicznych i taktycznych – a także wiedzy teoretycznej. Część z tych czynników jest wysoce uwarunkowana genetycznie i stopień ich doskonałości a także perspektywy rozwoju winny być rozpoznane już w fazie doboru i kwalifikacji, uzasadniając zasadność podejmowania decyzji o wyczynowym uprawianiu sportu. Prognozowanie pozytywne otwiera proces szkolenia, którego długotrwałość od fazy doboru aż do osiągnięcia względnej doskonałości przygotowania, mierzonej poziomem uzyskiwanych wyników u progu wieku dorosłego, wyznacza obszar szkolenia sportowego dzieci i młodzieży. Zasadniczą trudnością jest tu potrzeba przysposabiania do celów trudniejszych niż istniejące aktualnie (wzrost wyników, większa złożoność i trudność walki sportowej w dyscyplinach niewymiernych). Konieczne jest więc uwzględnianie prognoz i wymogów dla danej specjalizacji w perspektywie 6-10 lat (w fazie rozpoczynania szkolenia).
W toku rozwoju sportu wyczynowego zmieniały się zasady rozwiązań organizacyjnych i metodycznych szkolenia młodocianych w systemie sportu wyczynowego. Można uznać, że wyrozumowane początki sięgają lat trzydziestych ubiegłego wieku, kiedy to w byłym Związku Radzieckim zainicjowano organizację tzw. dziecięco-młodzieżowych szkół sportowych. Na początku lat pięćdziesiątych podobne rozwiązania przyjęto w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej. Idea ta okazała się bardzo nośna i wkrótce zbliżone formy tak pomyślanego szkolenia młodocianych sportowców przyjęły się (chociażby przejściowo) w wielu krajach o różnych zresztą systemach społeczno-politycznych (m.in. Francja, Hiszpania, Norwegia, Szwecja, Kuba, Australia, tzw. europejskie kraje socjalistyczne, część krajów arabskich), także w Polsce.
Ponieważ potrzebę takiego rodzaju szkolenia sformułowała praktyka, jego początki tworzono uwzględniając pragmatycznie rozumiane przesłanki organizacyjno-metodyczne. Trening młodocianych przybrał w wielu przypadkach postać pomniejszonego modelu pracy dojrzałych zawodników i określenie „wczesna specjalizacja” wiernie oddawało istotę rzeczy.
Równolegle jednak do tak zaprojektowanych rozwiązań metodycznych podjęto na nieznaną dotąd w sporcie skalę programy badań z różnych dziedzin nauki. Ich wyniki rozszerzyły krąg poznania, tworząc naukowe podstawy treningu młodocianych. Efektem tego była dość szybko przebiegająca ewolucja prowadząca do stopniowego odchodzenia od wyizolowanego traktowania sportu dzieci i młodzieży oraz zdefiniowania jego miejsca i funkcji w jednolitym systemie szkolenia sportowego.